Ngày hôm nay, PGLGrow sẽ chia sẻ cùng bạn cách trồng cà na đúng kỹ thuật để cây nhanh phát triển, ít sâu bệnh và cho năng suất cao. Cà na (hay còn gọi là trám trắng, bạch lãm) vốn là loại cây gắn bó với đời sống người dân miền Tây, vừa dễ trồng, vừa mang lại giá trị kinh tế. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, đến chăm sóc và thu hoạch, giúp bạn tự tin bắt tay vào trồng loại cây đầy tiềm năng này.
Nguồn gốc và đặc điểm cây cà na
Cây cà na có tên khoa học là Elaeocarpus hygrophilus Kurz, thuộc họ Côm. Tại Việt Nam, cà na phân bố nhiều ở vùng đồng bằng sông Cửu Long như Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long. Cây có thể cao từ 10–15m, tán rộng, lá xanh quanh năm. Trái cà na có vị chua chua ngọt ngọt, thường được dùng ngâm đường, làm mứt, hoặc chế biến món ăn dân dã.
Điểm đặc biệt là cây cà na chịu ngập úng tốt, phù hợp với đất phèn, đất phù sa ẩm. Chính vì thế, trồng cà na ở miền Tây trở thành mô hình kinh tế hiệu quả, giúp nhiều hộ nông dân có thêm thu nhập ổn định.
Chuẩn bị giống và đất trồng
Để đảm bảo năng suất lâu dài, khâu chuẩn bị giống và đất là vô cùng quan trọng. Người trồng nên lưu ý một số điểm cơ bản sau.
- Chọn giống: Có thể nhân giống cà na bằng cách gieo hạt, giâm cành, hoặc mua cây giống chiết nhánh. Phổ biến nhất là cây giống cà na Thái, cho trái to, thịt dày, hạt nhỏ, năng suất cao.
- Chọn đất: Cây cà na không kén đất nhưng phát triển tốt ở đất thoát nước tốt, giàu mùn và ẩm. Tránh vùng đất quá khô cằn, dễ nứt nẻ.
- Chuẩn bị hố: Đào hố rộng 40x40x40cm, bón lót phân chuồng hoai mục, trộn thêm vôi bột để khử chua và phòng trừ mầm bệnh.
Khi đã chuẩn bị sẵn hố, đặt cây giống vào giữa, lấp đất ngang mặt bầu, nén nhẹ và tưới ẩm. Khoảng cách trồng lý tưởng là 4–5m giữa các cây để cây có không gian phát triển tán lá.
Kỹ thuật cách trồng cà na chuẩn nhất
Việc trồng cà na không khó, nhưng để cây sinh trưởng tốt, bạn cần tuân thủ một số kỹ thuật cơ bản. PGLGrow gợi ý các bước chính như sau:
Cách trồng đúng kỹ thuật
- Chọn thời điểm trồng: Mùa mưa là thời gian thích hợp nhất để trồng, giúp cây bén rễ nhanh.
- Đặt cây xuống hố: Đảm bảo rễ không bị cong gãy, phần gốc ngang mặt đất.
- Che chắn: Dùng cọc cố định cây non, có thể che nắng nhẹ bằng rơm hoặc lưới.
Chăm sóc giai đoạn đầu
Trong 1–2 năm đầu, cây cần được chăm sóc kỹ lưỡng để nhanh phát triển tán lá và rễ khỏe:
- Tưới nước: Giữ ẩm thường xuyên, đặc biệt trong mùa khô.
- Làm cỏ: Dọn sạch cỏ dại xung quanh gốc để hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng.
- Bón phân: Giai đoạn đầu cần nhiều phân đạm để thúc đẩy lá, kết hợp NPK theo tỷ lệ 2:1:1.
Phòng trừ sâu bệnh cho cây cà na
Một trong những lợi thế lớn của cây cà na là ít sâu bệnh. Tuy vậy, để an tâm khi canh tác, bạn cần lưu ý một số biện pháp phòng trừ:
- Bệnh nấm rễ: Xảy ra khi đất quá ẩm. Khắc phục bằng cách trồng trên đất thoát nước tốt, bón thêm vôi bột.
- Sâu ăn lá: Dùng chế phẩm sinh học như neem oil thay vì thuốc hóa học để bảo vệ môi trường.
- Kiểm tra định kỳ: Quan sát lá, cành và quả thường xuyên để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.
Việc quản lý sâu bệnh theo hướng sinh học không chỉ an toàn mà còn giúp trái cà na sạch, nâng cao giá trị kinh tế.
Thời gian thu hoạch và năng suất
Cây cà na thường bắt đầu cho trái từ năm thứ 2–3 sau khi trồng. Tùy vào giống và điều kiện chăm sóc, năng suất trung bình có thể đạt hàng chục kg trái mỗi năm trên một cây trưởng thành. Trái cà na chín có màu xanh ngả vàng, vị chua thanh. Người dân thường hái bằng cách dùng sào, lưới hoặc trèo hái thủ công.
Một điểm đáng lưu ý là cà na Thái có thể ra trái quanh năm, không phụ thuộc mùa vụ. Đây là ưu điểm vượt trội giúp bà con có nguồn thu nhập liên tục thay vì chỉ một mùa trong năm.
Ứng dụng và giá trị kinh tế của cà na
Trái cà na không chỉ là thức quà dân dã mà còn mang giá trị thương mại lớn. Hiện nay, cà na Thái được bán với giá từ 15.000–30.000 đồng/kg, cao gấp nhiều lần so với giống bản địa. Ngoài bán trái tươi, cà na còn được chế biến thành sản phẩm như:
- Cà na ngâm đường
- Cà na muối chua
- Cà na sấy dẻo
Những sản phẩm này tạo nên chuỗi giá trị gia tăng, giúp nông dân đa dạng nguồn thu. Không ít mô hình trồng cà na đã mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, biến loại cây vốn mọc hoang dại thành “cây làm giàu”.
Lời kết
Trên đây, PGLGrow đã chia sẻ chi tiết về cách trồng cà na từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, kỹ thuật trồng đến chăm sóc và thu hoạch. Với ưu điểm dễ trồng, ít sâu bệnh, chịu hạn tốt và cho trái quanh năm, cà na là lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn làm kinh tế từ nông nghiệp. Nếu bạn đang tìm một loại cây vừa dân dã vừa mang lại giá trị thương phẩm cao, hãy bắt tay vào trồng cà na ngay hôm nay.
